Leukopenija je smanjen broj bijelih krvnih zrnaca (leukocita) u krvi, a takvo stanje dovodi do povećanog rizika od infekcije.
Neutropenija, vrsta leukopenije, odnosi se na smanjenje broja cirkulirajućih neutrofila granulocita odnosno najbrojnijih bijelih krvnih stanica.
Pojmovi leukopenija i neutropenija povremeno se mogu koristiti naizmjenično, s obzirom da je mali broj neutrofila najvažniji pokazatelj rizika od infekcije.
Uzroci leukopenije
Nedostatak leukocita u krvi mogu izazvati infekcije, poput prehlade ili gripe, kemoterapija i zračenje, mijelofibroza i aplastična anemija (propadanje bijelih i crvenih krvnih stanica, zajedno sa siromašnom proizvodnjom trombocita).
HIV i AIDS također su prijetnja bijelim krvnim stanicama.
Ostali uzroci uključuju:
• Sustavni eritemski lupus
• Hodgkinov limfom
• Neke vrste raka
• Tifus
• Malarija
• Tuberkuloza
• Denga
• Rickettsia infekcije
• Proširenje slezene
• Nedostatak folata
• Sepsa
• Nedostatak minerala, kao što su bakar i cink
Nakon početka infekcije može se razviti pseudoleukopenija, pri čemu su leukociti (većinom neutrofili, koji prvi odgovaraju na ozljede) marginalizirani u krvnim žilama.
Lijekovi koji uzrokuju leukopeniju
Neki lijekovi mogu imati utjecaj na broj i funkciju bijelih krvnih stanica, primjerice klozpinom, antipsihotik koji rijetko može štetno utjecati na nedostatak svih granulocita (neutrofili, bazofili i eozinofili).
Još neki od lijekova koji uzrokuju leukopeniju su antidepresivi i bupropion (Wellbutrin), koji se primjenjuje kod liječenja ovisnosti o pušenju, minocycline, divalproex natrij i valproic kiselina (Depakote), lijekovi koji se koriste za epilepsiju (konvulzije), maniju (s bipolarnim poremećajem) i migrene.
Antiepileptički lijek lamotrigin, isto tako povezan je sa smanjenim brojem bijelih krvnih stanica. Ostali lijekovi uključuju imunosupresivne lijekove, kao što su sirolimus i mycophenolate mofetil, takrolimus, cikosporina te neki lijekovi koji se koriste za liječenje multiple skleroze, kao što su Rebif, Avonex i Betaseron.
Osim toga, leukopeniju mogu uzrokovati i neki tretmani protiv raka. Kemoterapija, primjerice, usmjerena je na stanice koje brzo rastu, poput tumora, ali također može utjecati i na bijele krvne stanice proizvedene u koštanoj srži, a koje odlikuje brzi rast. Zajednička nuspojava tretmana protiv raka je neutropenija i sniženje neutrofila (specifične vrste bijelih krvnih stanica.
Smanjen broj bijelih krvnih stanica može biti prisutan i u slučajevima trovanja arsenom.
Dijagnoza
Leukopeniju je moguće dijagnosticirati analizom krvne slike.
U praistorijskom periodu se smatralo da nam bolesti nameću natprirodne sile kao kaznu zbog učinjenih grehova i grešnih misli. Sokratova teza da je čovekovo telo rukotvorina nekog mudrog zanatlije je možda potvrđena u činjenici da za sve nevolje u koje može upasti, naše telo ima sistem koji se od toga brani. Imuni sistem je mehanizam odbrane organizma (lat. imminutas – izuzet od plaćanja poreza).
On funkcioniše tako što svakog sata stvara deset miliona proteina-antitela, a za kvalitetnu odbranu zahteva dosta najrazličitijih hranljivih materija. Hipokrat nije rekao iz šale preko oko 2.400 godina: „Neka hrana bude vaš lek, a lek vaša hrana.“ Hrana deluje na leukocite (bela krvna zrnca) i tako nam jača ili slabi imuni sistem.
Ljudi su bili primorani da prepoznaju i probaju najrazličitije plodove od kojih su neki već dugo prepoznatljivi po svojim lekovitim svojstvima. Danas se kao pomoćnici imunog sistema spominju najrazličitija hrana, bakterije iz zemlje pa i masturbacija.
Da je šarena ishrana najzahvalnija kaže i dr Jelena Gudelj Rakić, nutricionista iz Instituta za javno zdravlje Srbije „Dr Milan Jovanović Batut“: „Zimski period je karakterističan po različitim respiratornim infekcijama, i to je period godine kada je naša ishrana nažalost siromašnija onim vrstama namirnica koje su poznate po tome da mogu da utiču na poboljšanje, odnosno, unapređenje našeg imuniteta. Ishrana je često jednolična, i vrlo često od pacijenata čujem da posežu za različitim vitaminskim dodacima ishrani kako bi poboljšali svoj imunitet.“
S obzirom da nećemo naći trešnje u svom dvorištu u zimskom periodu, dr Gudelj Rakić savetuje dosta turšije i kiselog kupusa koji su puni vitamina C a karakteristični su za zimski period.
Od bake ili strine sa sela možemo takođe čuti više nego korisne savete za podizanje imuniteta. Tako se u narodu spominju matični mleč, cimet, švedska grančica (koja se pokazala kao delotvorna u podizanju imuniteta ali i podizanju broja kilograma), ječam, prepeličja jaja (podižu gvožđe i poboljšavaju krvnu sliku), rakovi, ostrige i losos (bogat omega 3 kiselinama), kivi, pomorandže i paprike, karoten iz slatkog krompira i šargarepe, spanać i brokoli. Zeleni čaj se izdvaja kao odličan i za podsticanje metabolizma a namirnica oko koje se slažu svi je beli luk.
“Ruski penicillin” ili jogurt?
Beli luk u Rusiji zovu i „ruski penicilin“ i koriste ga lek protiv prehlade i gripa. U novije vreme je poznatoi da ima i antikancerogena dejstva - čudima belog luka nikad kraja.
Jogurt ima sposobnost da ubije bakterije i to čini upravo tako što podiže moć imunog sistema stvarajući antitela. Osobe koje piju 2.5dl jogurta dnevno ređe oboljevaju od prehlade, gripa i polenskih kijavica.
Šitake pečurke se odavnina koriste u kineskoj medicini jer imaju dosta leptina, supstance koja vrlo uspešno podiže odbrambeni sistem organizma. Pored toga, uspešno pomažu kod skidanja holesterola, lečenja raka pluća, a kažu i da mogu da ga spreče.
Gorivo na koje radi naš imuni sistem je cink. On formira antitela i zaštitničku aktivnost limfocita a može i da podmladi imuni sistem starije osobe. Kada starimo, žlezda timus se smanjuje i ne luči se dovoljno timulina, hormona koji pospešuje odbrambenu moć. Da bismo omogućili imunitetu da besprekorno radi, treba unositi živinsko, životinjsko meso i žitarice, a izdvajaju se ostrige, govedina, teleća džigerica, meso raka, seme bundeve i ćureće tamno meso.
U poslednje vreme istraživanja dokazuju sve nekonvencionalnije načine podizanja imuniteta.
Ehinacea, Aloe Vera ili samo spavanje?
Još jedna biljka koja se koristi u medicini je ehinacea, biljka sa prirodnim ukusom pomorandže. Njena delotvornost traje 3-4 nedelje a zatim slabi. U pauzi korišćenja ehinacee možete probati sa aloe verom koja je u pravom smislu lek za podizanje imuniteta i vraćanje svih funkcija metabolizma.
Ako je bolje sprečiti nego lečiti, dr Petar Bojović, kardiolog, takođe iz Instituta za javno zdravlje Srbije „Dr Milan Jovanović Batut“, govori šta treba uskratiti sebi, šta dozvoliti i, naravno, opet beli luk: „Odlazak na spavanje ranije kada smo premoreni, kada dugo imamo lošu ishranu, kada smo u depresiji ili kada unosimo otrove cigareta, alkohola. Imunitet najbolje stimulišemo spavanjem na vreme, znači negde sat i po pre ponoći, ako uzimamo dovoljno voća, posebno nam je važno povrće i beli luk koji ima svoj uticaj na aktivaciju ćelija koje podižu imunitet.“
Nema komentara:
Objavi komentar